Thomaskirchhof 18/Dittrichring (achterzijde)
Leipzig promoot zichzelf het liefst als de Bachstad, en terecht! Op geen andere plaats heeft Bach zo lang gewerkt en zoveel beroemde werken gecomponeerd.
De Thomaskerk was een van Johann Sebastiaan Bachs belangrijkste podia. In 1723 kwam hij als Thomaskantor in dienst van de stad Leipzig (zie oude raadhuis). Zijn taakomschrijving was veelzijdig, maar het belangrijkste was dat hij het Thomaner jongenskoor moest leiden en iedere zondag voor de lutherse kerkdienst muziek moest componeren voor dit koor. Zijn meer dan 200 religieuze cantates (vijf jaargangen kerkmuziek!) zijn zo ontstaan als onderdeel van de kerkelijke liturgie. Het woonhuis van het echtpaar Bach met zijn 13 kinderen stond direct naast de kerk. Het waren kamers binnen het Thomaner-internaat. Dit internaat is afgebroken, in dezelfde tijd dat het imposante standbeeld van J.S. Bach is gemaakt door de Leipziger beeldhouwer Seffner, wat er nu nog staat.
Bachfans kunnen in de kerk het graf vinden van Johann Sebastiaan en zijn tweede vrouw Anna Magdalena (zij is tien jaar na haar man gestorven in 1760). Het is een grote bronzen plaat in de vloer van het koor. De Bachtraditie wordt voortgezet door het Thomaner jongenskoor, dat hier bijna iedere vrijdagavond en zaterdagmiddag nog zijn motetten zingt. Het koor van wereldrang is ontstaan in het Augustijner klooster dat zich hier vanaf 1212 bevond. Van het klooster is na de reformatie niets overgebleven, maar het internaat is nu in een moderne vorm te vinden aan de Käthe Kollwitz-strasse als ‘Schola Thomana’ (Hillerstrasse 7).
De kerk zelf is een van de oorspronkelijk vijf stadskerken binnen de muren van Leipzig. Hij is in laatgotische stijl gebouwd tussen 1482 en 1496. Opvallend is het zeer hoge, spitse dak. Twee orgels zorgen voor de muziek in de kerk. Het grote is van 1889 van Sauer, het kleine orgel aan de noordwand is er in 2000 speciaal geplaatst voor historische uitvoeringen van Bachwerken. In de gebrandschilderde ramen is Bach wederom te herkennen, naast de 100 jaar later in Leipzig levende Felix Mendelssohn-Bartholdy (beroemd van de bruiloftsmars uit de ‘midzomernachtsdroom’). Daarnaast is er een venster aan Maarten Luther gewijd, die hier de Reformatie in 1537 heeft ingevoerd. Bach musiceerde ook in de Nicolaikerk (met zijn Thomanerkoor) en soms in de universiteitskerk (de Paulinerkirche, in 1968 opgeblazen).
Direct naast de Thomaskerk staat het huis van de familie Bose, de buren van de familie Bach. In hun huis is tegenwoordig het Bachmuseum en Bacharchief van Leipzig gevestigd, ook voor kinderen en mensen die geen liefhebbers zijn aan te raden. Een boeiend, interactief museum met een schatkamer, Bach-familiestamboom, instrumenten uit de baroktijd, veel luisterfragmenten en een binnenplaats waar ’s zomers gemusiceerd wordt.