Völkerschlachtdenkmal, Leipzig 1813

Grootste stenen monument van Europa
Völkerschlachtdenkmal in Leipzig

Tussen Prager Strasse 208 en 210/hoek Richard Lehmannstrasse

Het bouwwerk van 91 meter hoogte is in de wijde omtrek te zien. Dit is het grootste stenen monument van West-Europa!

Allang vergeten is de Volkerenslag bij Leipzig van 1813 waar het monument aan herinnert. Het was wel de grootste militaire slag in de geschiedenis vóór de Eerste Wereldoorlog. Deze slag duurde maar vier dagen in oktober, met vele fronten ten noorden, oosten en zuiden van Leipzig. Toch waren de effecten catastrofaal. Veldheer en Keizer Napoleon kwam uit Rusland verslagen terug en verzamelde hier nogmaals rond de 200.000 soldaten uit zijn rijk en van zijn partners Saksen en Polen. De tegenstanders waren echter sterker: de Russen, Pruisen, Zweden en Oostenrijkers brachten ongeveer 300.000 man op de been en hadden zoveel van Napoleons militaire tactieken geleerd, dat hij omsingeld en verslagen werd. Bijna 100.000 mensen overleden bij deze slag. Bovendien braken er hongersnood en epidemieën uit in de stad, die destijds rond de 30.000 inwoners telde. Napoleon moest naar Parijs vluchten en de Saksische Koning Friedrich August I belandde jarenlang in Pruisische gevangenschap. De meeste slachtoffers van deze oorlog zijn in anonieme massagraven terechtgekomen.

Het megalomane Völkerschlachtdenkmal is pas 100 jaar later, in 1913, ingewijd. Het initiatief voor het monument kwam van de Deutsche Patriotenbund. Gekozen is voor het ontwerp van de Berlijnse architect Bruno Schmitz. De bouw begon in 1898. De inwijding in aanwezigheid van Keizer Wilhelm II en alle andere Duitse vorsten was een groot militair vertoon. De adel van de overwinningsmachten Rusland, Zweden en Oostenrijk was er ook bij. Veelzeggend was dat er geen vertegenwoordigers van de republiek Frankrijk uitgenodigd waren. Een jaar later was het Duitse leger al België binnengevallen, op weg naar Parijs. Dit monument geeft ook de stemming aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog weer.

Ingang Völkerschlachtdenkmal
Aartsengel Gabriël in militaire uitrusting bij de ingang van het monument

Tegenwoordig valt het gebouw tegen entree van binnen te bezichtigen en te beklimmen. Onderin bevindt zich de crypte met soldaten die de dodenwake houden. Daarboven is de hal van de roem, waar kolossale stenen soldaten ‘dapperheid, zelfvertrouwen, volkskracht en opofferingsgezindheid’ verbeelden. De grote koepel is met 324 levensgrote ruiters versierd. Vanuit de hal van de roem gaat er een lift omhoog naar het dak. Niet geschikt voor mensen met hoogtevrees!

 

*Bron:

Hocquél, Wolfgang; Leipzig, Architektur von der Romanik bis zur Gegenwart, Passage Verlag Leipzig 2003